Tⁿketicinin Sesi

Bilgisayar Programlar² ve Gⁿzel Tⁿrkτemiz

▌zmirÆden bir okurumuz, Emin ▌pek, g÷nderdi≡i faksta, 3.5 ya■²ndaki o≡lu iτin ald²≡² ôBilden-Okuyorumö okul ÷ncesi e≡itim program² ile ilgili ■ikayetlerini aktararak bilgisayarlar dergilerinin de ilanlar²n² ald²klar², tan²t²mlar²n² yapt²klar² bu tⁿr programlar konusunda en az ⁿretici firma kadar sorumlu olduklar²n² yaz²yor. Emin Bey firmaya g÷nderdi≡i faks² bize de τekerek gere≡inin yap²lmas²n² istemi■. Baz² konularda son derece hakl² oldu≡unu dⁿ■ⁿnerek bu ay onun mektubuna yer veriyorum.

╟²pa m² ╟apa m²?

╓nce okurumuzun, okul ÷ncesi veya okuma ÷≡renmeye yeni ba■layan τocuklara yard²mc² olmak amac²yla haz²rlanm²■ bu programdan ■ikayetlerine bir bakal²m. Oldukτa uzun bir liste, aynen a■a≡²da aktar²yorum:

╖ ôMotorö s÷zcⁿ≡ⁿ sⁿrat teknesi τizilerek resmedilmi■. Motor deyince akla bu mu gelir?
╖ ôProjekt÷rö s÷zcⁿ≡ⁿ projeksiyon makinesi τizilerek resmedilmi■. Bu s÷zcⁿk Tⁿrkτemizde yans²t²c²l² gⁿτlⁿ lamba anlam²na gelir.
╖ ô╟ukulataö s÷zcⁿ≡ⁿ yanl²■ yaz²lm²■; do≡rusu ôτikolataö olacak.
╖ Seyehat s÷zcⁿ≡ⁿ yanl²■ yaz²lm²■; do≡rusu ôseyahatö olacak.
╖ ôG÷zlⁿkö s÷zcⁿ≡ⁿ tek parτa deniz g÷zlⁿ≡ⁿ seτilerek resmedilmi■. G÷zlⁿk deyince sizin akl²n²za deniz g÷zlⁿ≡ⁿ mⁿ gelir?
╖ ôKaptanö s÷zcⁿ≡ⁿ denizci ■apkas² τizilerek resmedilmi■. Bu ■apkay² kaptan²n giyece≡ini dⁿ■ⁿnecek τocuk zaten kaptan s÷zcⁿ≡ⁿnⁿn anlam²n² da biliyor demektir.
╖ ô╟²paö diye bir s÷zcⁿk dilimizde yok. Resimledi≡iniz ■ey gemilerde kullan²lan ô╟apaöd²r.
╖ ôKovaö s÷zcⁿ≡ⁿ bahτe sⁿzgeci τizilerek resmedilmi■. Basit bir ôkovaö τizebilirdiniz.
╖ ôLaleö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ resimlendirirken sar² renk kullanm²■s²n²z. En τok rastlanan ve ev do≡al olan k²rm²z²yken.
╖ ôLolipopö diye bir s÷zcⁿk TⁿrkτeÆde yok. Resminize uygun s÷zcⁿk ô■ekerö olmal²yd² ki, kendiniz kendinizi do≡rularcas²na, ba■ka bir yerde ▐eker s÷zcⁿ≡ⁿne de ayn² resmi τizmi■siniz.
╖ ôSⁿmⁿklⁿö τ÷zcⁿ≡ⁿnⁿ resimlemek iτin sⁿmⁿklⁿb÷cek τizmi■siniz. ôSⁿmⁿklⁿö bir s²fatt²r.
╖ ôMinareö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ resimlemek iτin deniz minaresi τizmi■siniz. Minare deyince, hem de Mⁿslⁿman bir ⁿlkede, akl²n²za deniz minaresi mi geliyor?
╖ ôYunusö s÷zcⁿ≡ⁿ iτin Yunus Bal²≡² τizmi■siniz. Tek ba■²na Yunus s÷zcⁿ≡ⁿ, Yunus bal²≡² anlam²na gelmez.
╖ ôF÷nö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ resimlendirmek iτin saτ kurutma makinesi τizmi■siniz. Yani hayat²nda ôF÷nle saτlar²m² kuruttumö demi■ biri var m²d²r?
╖ ôFlamingoö s÷zcⁿ≡ⁿ Tⁿrkτe bir s÷zcⁿk de≡il. Su leyle≡i diyebilir, ya da bu s÷zcⁿ≡ⁿ kullanmayabilirdiniz.
╖ ôFotografö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ yazarken ╨ harfini kullanmam²■, resimlendirirken de Foto≡raf Makinesi kullanm²■s²n²z. ▌kisi ayn² ■ey de≡il.
╖ ôDemlikö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ resimlendirirken τaydanl²k τizmi■siniz. ▌kisi ayn² ■ey de≡il.
╖ ôTestiö s÷zcⁿ≡ⁿnden a≡z² dar, karn² geni■ toprak kap anla■²l²r. Siz a≡z² geni■, basbaya≡² sⁿrahi τizmi■siniz.
╖ ôSivriö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ, resme bak²l²rsa sivrisinek anlam²nda kullanm²■s²n²z. Halk aras²nda ÷yle denebilir, ancak tek ba■²na sivri s÷zcⁿ≡ⁿ s²fattan ÷teye gidemez.
╖ ôZⁿrefaö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ yanl²■ yazm²■s²n²z. Do≡rusu ôzⁿrafaö olacak.
╖ ôMatbaö s÷zcⁿ≡ⁿ de yanl²■. Do≡rusu ômatbaaö olmal².
╖ Ayr²ca imla hatalar² da var. ╓rne≡in Evliya ╟elebi ôAman Allah²m, rⁿyadam²y²m ne?ö dedi≡inde ôm²y²mö ayr² yaz²lmal².

Emin Bey bunun ⁿzere program² sat²n ald²≡² bayiye iade etmek istemi■. ╓nce bayi geri almak istemese de, okurumuz ■ikayetτi oldu≡u konular² ÷rnekleyerek aτ²klad²≡²nda raz² olmu■. Emin Bey be■ dil bildi≡ini, ancal hiτbirini Tⁿrkτesine bula■t²rmamaya ÷zen g÷sterdi≡ini, Tⁿrkτesine ba≡l² vatansever bir insan oldu≡unu ve ayn² ■eyi program² ⁿreten firmadan da bekledi≡ini belirtiyor yaz²s²nda.

Firma Ne Diyor?

BildenÆi arad²≡²mda firman²n yetkilileri, Emin BeyÆin Tⁿrkτe imlalar² konusunda hakl² oldu≡unu, bu d÷rt hatan²n da yeni sⁿrⁿmlerde dⁿzeltilece≡ini belirttiler. Ancak Emin BeyÆin s÷zcⁿklerin resimlenmesi konusundaki ■ikayetlerine kat²lamad²klar²n², bu seτimin e≡itimcilerin dan²■manl²≡²nda ve kendi tercihleriyle yap²ld²≡²n², durum ôτa≡r²■²mö boyutu ile de≡erlendirilirse, s÷zcⁿ≡e bire bir uyan resmin de konulmas² gerekmeyebilece≡ini de eklediler. Okurumuzun da belirtti≡i gibi imla hatalar², yanl²■ yaz²lan s÷zcⁿkler e≡itim amaτl² bir programda asla olmamal². BildenÆin s÷zlerini yerine getirmesini ve bu hatalar² acilen dⁿzeltmesini bekliyoruz.

Asl²nda bu tⁿr imla yanl²■lar² her tⁿr yay²nda yap²l²yor. ╓zellikle soru eklerini, ôde, daö gibi ôdahiö anlam²na gelen ekleri s²k s²k biti■ik yazan, ôTⁿrkτesi k²tö bir milletiz. ▌■in k÷tⁿsⁿ bunu Tⁿrkτeyi en iyi bilmesi gereken yazarlar²m²z, edit÷rlerimiz de yap²yor. Kendi ad²ma, PC World TⁿrkiyeÆde yay²mlanan bⁿtⁿn yaz²lar² bask² ÷ncesi tek tek kontrol etti≡imi ve bu tⁿr hatalar² g÷zden kaτ²rmamaya ÷zen g÷sterdi≡imi s÷yleyebilirim.

▌■ resimlerle alt²ndaki s÷zcⁿklerin uyu■mamas² meselesine gelince kesin bir ■ey s÷ylemek gⁿτ. Pek τok ki■i bir ■ey ÷≡renmek iτin τa≡r²■²m yoluna ba■vurur. Bazen τok alakas²z bir ■ey bize bamba■ka bir ■eyi τa≡r²■t²rabilir; b÷ylece ÷≡renmemiz kolayla■²r. Tabii, bu tercih son derece ÷znelken, tercihi bizim ad²m²za program² ⁿreten firman²n yapmas² ne derece do≡rudur, bilemeyiz. ôProjekt÷rö gibi bariz hatalar² bir kenara b²rak²rsak, ôkaptanö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿn denizci ■apkas²yla resmedilmesi bana hiτ de yanl²■ gelmiyor. Biraz polemik yapmak gibi olacak ama, yunusun da bir bal²k oldu≡u tart²■²l²r.

Tekeri Tekerτalara Yuvarlayal²m

Okurumuzun iyi yabanc² dil bilen, ancak Tⁿrkτesine azami dikkati g÷steren bir ki■i olarak kar■² τ²kt²≡² noktalarda da baz² farkl² g÷rⁿ■lerim var. Art²k dilimize yerle■mi■ kelimeleri hiτbir gⁿcⁿn silemeyece≡ini dⁿ■ⁿnⁿyorum. Bilden yetkililerinin belirtti≡i gibi ôtelevizyonö da Tⁿrkτe bir s÷zcⁿk de≡il. Herkesin kulland²≡² ôflamingoö s÷zcⁿ≡ⁿ yerine kimsenin ôsu leyle≡iö diyebilece≡ini de sanm²yorum. Ayn² ■ekilde, ôCDö yerine Tⁿrk Dil KurumuÆnun ortaya att²≡² ôtekerö s÷zcⁿ≡ⁿnⁿ kime kullanmamaktad²r, kullanmayacakt²r. Dilimizi korumak istiyorsak, bu tⁿr mⁿdahalelerde bulunmak yerine fikir ⁿretmeye daha τok ÷nem vermeliyiz. CDÆnin yabanc² bir s÷zcⁿk oldu≡u ilk CDÆlerin τ²k²■²ndan ancak on y²l sonra TDKÆn²n akl²na gelmi■se, o kurumun kapanmas² gerekir. ▄stelik daha alacaklar² τok yol var: ╓rne≡in ▌ngilizcede Tⁿrkτeden ⁿτ kat daha fazla s÷zcⁿk bulunuyor ve bu uτurum, yeni teknolojiler ve kavramlarla birlikte her geτen gⁿn daha da bⁿyⁿyor. TDK, bu tⁿr aτ²klar² k²sa sⁿrede kapatabilecek, bⁿtⁿn yenilikleri takip edip τ²kan her yabanc² yeni s÷zcⁿ≡e an²nda kar■²l²k bulabilecek, daha ÷nemlisi, ÷nerdi≡i s÷zcⁿkleri her tⁿr yay²n kurulu■una iletip, onlar²n Tⁿrkτele■tirme i■ini kendi τ÷zⁿmleriyle halletmelerinin ÷nⁿne geτebilecek bir kurulu■ olsayd², 3-4 ayda bir τ²kard²klar² onar s÷zcⁿklⁿk listeler gazetelere alay konusu olmazd².

Bu ⁿlkede fikir ve teknoloji, dolay²s²yla da yeni s÷zcⁿk ⁿretilemiyorsa, hep yabanc² s÷zcⁿkler kullanmak zorunda kal²yorsak, ne yaz²k ki katlanmak, yay²n organlar²n²n ÷nerdi≡i ve kullanmaya ba■lad²≡² s²n²rl² say²da ôTⁿrkτele■tirilmi■ö s÷zcⁿk ile idare etmek zorunday²z: Bu durum τifte kar■²l²klara neden olsa bile, ▌ngilizce ôfileö s÷zcⁿ≡ⁿne kimilerimiz ôdosyaö, kimilerimiz ôkⁿtⁿkö desek bile. Ama Emin BeyÆin programda rastlay²p ya dilimizde olmamas²n², ya da ÷≡renmede ÷ncelik ta■²mamas²n² istedi≡i Flamingo, Gitarist, Flⁿt gibi s÷zcⁿkleri hiτ kullanmamak sadece dⁿ■ⁿnce dⁿnyam²z² fakirle■tirmeye yarar. ▄stelik hayvanlar alemi, mⁿzik, do≡a gibi konular bana g÷re ÷≡renmede en ÷ncelikli konular olmal²d²r.

Biliyorum, biraz kendi konumun d²■²na ta■²p, Mustafa Arslantunal²Æn²n ilgi alan²na tecavⁿz ettim. Pusula k÷■esini takip edenler, onun bilgisayar terimlerini Tⁿrkτele■tirmeye ne kadar ÷nem verdi≡ini ve bu konuda pek τok fikri oldu≡unu bilirler. Ama uzun y²llar her alanda τeviriler yapm²■ bir ki■i olarak, okur mektuplar²n² yay²nlarken bile, ÷rne≡in ôhard disköleri ôsabit diskö haline getirmek gibi bir saplant²m var. Yine de ôCD-ROMöa ôCD-ROMö derken hiτbir rahats²zl²k duymuyorum; τⁿnkⁿ art²k kullan²c²lar²n diline yerle■mi■, kimsenin yabanc²lamayaca≡² bir terim. Umar²m Emin Bey bu sitemimi mazur g÷rⁿr.


BIOS Aran²yor

Ama bu BIOS ba■ka BIOS: Bir muhasebe yaz²l²m² olan ôBIOS v.3öⁿ ⁿreten BIOS firmas². Bu yaz²l²m ⁿτ ayda bir kullan²c²dan yeni ■ifre istiyor, kullan²c² da ⁿτ ayda bir firmaya telefon edip ■ifreyi ÷≡renmek zorunda kal²yor. Kopya yaz²l²m kullanmay² ÷nlemek iτin icat edilmi■ bu ôparlakö fikir iyi de, bugⁿnlerde BIOS firmas² kay²plara kar²■m²■ durumda. Telefon numaralar² m² de≡i■ti, yoksa firmay² m² kapatt²lar kimse bilmiyor. Benlio≡lu A.▐. de mustarip BIOS kullan²c²s² firmalardan biri; her i■leri durmu■ durumda. BIOSÆun yerini, telefonunu bilenlerin insaniyet nam²na ÷nce (312) 468 05 25 nolu telefonu aray²p Benlio≡lu A.▐.Æyi bu dertten kurtarmalar², sonra da PC World Tⁿrkiye arac²l²≡²yla di≡er BIOS kullan²c²lar²n² bekleyen felaketi ÷nlemeleri rica olunur.


▌leti■im iτin: Volkan Ersoy versoy@pcworld.com.tr